آکنه و جوش یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی است که معمولا با نوسانات هورمونی در طی سال‌های نوجوانی به وجود می‌آید، اما بزرگسالان نیز می‌توانند آن را تجربه کنند. شناسایی نوع آکنه، درمان و جلوگیری از به وجود آمدن مجدد آن به شما کمک می‌کند تا به سادگی بتوانید این مشکل پوستی را از بین ببرید. علاوه بر این، بسیاری از اقداماتی که روی پوست، به ویژه صورت، انجام میشود، مانند اصلاح، می‌تواند سبب ایجاد و یا گسترش جوش و آکنه روی پوست شود. لذا لازم است با اطلاعات کافی در این زمینه، به خوبی از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرد. علاوه بر موارد ذکر شده، در این مطلب چند روش ساده برای درمان جوش صورت در خانه را آموزش خواهیم داد تا بتوانید بر اساس نوع پوست خود (چرب، معمولی و خشک) جوش‌های صورت خود را از بین ببرید.
انواع جوش صورت
شناسایی نوع آکنه و جوش، کلید درمان جوش صورت است، اما پیش از آن که به معرفی انواع جوش صورت بپردازیم، بهتر است برخی از مهمترین و رایج‌ترین دلایل به وجود آمدن آن‌ها را بررسی کنیم. به طور کلی، منافذ مسدود شده خود باعث ایجاد آکنه می‌شوند. جوش‌ها و آکنه‌های پوستی غالبا به دلایل زیر به وجود می‌آیند:
- تولید بیش از حد چربی (سبوم یا چربی طبیعی پوست)
- باکتری‌ها
- هورمون‌ها
- سلولهای مرده‌ی پوست
- موهای داخل پوست
آکنه‌ها و جوش‌های صورت به دو دسته‌ی التهابی و غیر التهابی تقسیم می‌شوند که خود انواع مختلف دارند:
انواع آکنه‌ی غیر التهابی
آکنه ی غیر التهابی شامل جوش‌های سرسیاه و جوش‌های سرسفید است. از آنجا که آن‌ها معمولا تورم ایجاد نمی‌کنند، می‌توان برای درمان جوش صورت غیر التهابی از درمان‌های بدون نسخه (OTC) استفاده کرد.
۱- جوش‌های سرسیاه (کمدون‌های باز)
جوش‌های سرسیاه در صورت مسدود شدن منافذ توسط ترکیبی از سبوم و سلولهای مرده‌ی پوست به وجود می‌آیند. روی منافذ با وجود مسدود شدن بقیهی قسمت‌ها باز می ماند. این مسئله منجر به مشخص شدن رنگ سیاه در سطح پوست میشود.
۲- جوش‌های سرسفید (کومدون بسته)
جوش‌های سرسفید نیز می‌توانند در صورت مسدود شدن منافذ توسط سبوم و سلولهای مرده‌ی پوست ایجاد شوند، اما برخلاف جوش‌های سرسیاه، روی منافذ بسته میشود و به نظر می‌رسد یک برجستگی کوچک از پوست بیرون زده است. درمان جوش سرسفید مشکل‌تر است؛ زیرا منافذ پوست از قبل بسته شده‌اند. محصولات حاوی سالیسیلیک اسید می‌توانند برای درمان آن‌ها مفید باشند.
انواع آکنه‌های التهابی
جوش‌هایی که قرمز و متورم هستند، جوش‌های التهابی نامیده می‌شوند. اگرچه سبوم و سلولهای مرده‌ی پوست در ایجاد آکنه‌های التهابی نقش دارند، اما باکتری‌ها نیز می‌توانند باعث مسدود شدن منافذ پوست و ایجاد عفونت در زیر سطح آن شوند. این مسئله ممکن است منجر به ایجاد آکنه‌های دردناک شود که درمان آن‌ها سخت است و گاها نیاز به تجویز دارو توسط پزشک متخصص دارد.
۱- پاپول
پاپول‌ها هنگامی رخ می‌دهند که دیواره‌های اطراف منافذ پوست شما از التهاب شدید شکسته شوند. این مسئله منجر به ایجاد منافذ سخت و مسدود شده میشود. پوست اطراف این منافذ معمولا صورتی است.
۲- پاستول، پاسچول یا چرک
هنگام خراب شدن دیواره‌های اطراف منافذ پوستی، جوش‌های چرکی شکل می‌گیرند. برخلاف پاپول‌ها، آن‌ها با چرک پر می‌شوند. این برجستگی‌ها از روی پوست خارج می‌شوند و معمولا به رنگ قرمز هستند. آن‌ها اغلب سرهای زرد یا سفید دارند.
۳- ندول
ندول‌ها در صورت گرفتگی و منافذ متورم، تحریک بیشتری تحمل کرده و بزرگ‌تر می شوند. ندول‌ها در عمق زیر پوست قرار دارند، لذا درمان جوش صورت ندول معمولا به راحتی در خانه امکان‌پذیر نیست.
۴- کیست
کیست‌ها در صورت مسدود شدن منافذ توسط ترکیبی از باکتری‌ها، سبوم و سلولهای مرده‌ی پوست ایجاد می‌شوند. گرفتگی در اعماق پوست رخ می‌دهد و لمس این برجستگی‌های قرمز یا سفید بزرگ اغلب دردناک است. کیست بزرگ‌ترین شکل آکنه در نظر گرفته میشود و تشکیل آن معمولا در نتیجهی عفونت شدید است.
درمان جوش صورت در خانه
با توجه به انواع مختلف جوش و آکنه، درمان هر یک از آن‌ها متفاوت است. اما به طور کلی برای درمان جوش صورت باید مدت زمان لازم طی شود. علاوه بر این، استفاده‌ی همزمان از بسیاری از محصولات آکنه می‌تواند باعث خشکی پوست شود. در واکنش به آن‌ها، منافذ پوست می‌توانند سبوم بیشتری ایجاد کنند و سپس منجر به مشکلات آکنه شوند. همچنین باید بررسی کنید که جوش یا تورم نتیجهی آکنه باشد. گرمای طبیعی بدن، تغذیهی نامناسب، حساسیت‌ها (به میوه، ادویه یا غذای خاص و همچنین مشکلات کبدی نیز می‌توانند باعث ایجاد جوش و آکنه شوند که هر یک باید به شیوه‌ی خاص خود برطرف شوند. چندین بیماری پوستی وجود دارد که علائمی مشابه علائم آکنه ایجاد می‌کنند اما کاملا متفاوت هستند. با چند روش ساده‌ی خانگی با استفاده از مواد طبیعی می‌توانید به درمان جوش صورت کمک کنید. از جمله:
- اسیدهای آلی موجود در سرکه‌ی سیب ممکن است به از بین بردن باکتری‌های آکنه و کاهش زخم کمک کنند. اگرچه استفاده از آن روی پوست ممکن است باعث سوختگی یا تحریک شود، بنابراین باید با احتیاط استفاده گردد.
- افراد با پوست آکنه‌دار، میزان روی کمتری نسبت به پوست شفاف دارند. مصرف روی به صورت خوراکی ممکن است باعث کاهش آکنه شود.
- عسل و دارچین خاصیت ضد التهابی و ضد باکتری دارند و می‌توانند به کاهش آکنه کمک کنند.
درمان جوش صورت بعد از اصلاح
اگر پوستی مستعد آکنه دارید، باید در هنگام اصلاح دقت بیشتری داشته باشید. پوست خود را تمیز نگه دارید و برای جلوگیری از مسدود شدن منافذ پوست که منجر به آکنه میشود، یک روش خوب پس از اصلاح را دنبال کنید. اگر از قبل آکنه دارید، استفاده از محصولات مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است تا در هنگام اصلاح پوست احساس راحتی کنید.
گاهی اوقات پس از اصلاح، ممکن است قرمزی یا برجستگی روی پوست خود مشاهده کنید. به طور کلی، سوختگی پوست در اثر تماس با تیغ یا فولیکولیت بلافاصله پس از تراشیدن مو یا زمانی که موها دوباره رشد می‌کنند رخ می‌دهد. این مسئله می‌تواند پوست شما را قرمز و ملتهب کرده و یا برجستگی‌هایی روی آن باقی بگذارد.
برجستگی‌های ناشی از اصلاح با تیغ به احتمال زیاد در اثر اصطکاک تیغ و موهای داخل شده ایجاد می‌شوند. زمانی که موها زیر پوست رشد کنند برجستگی‌هایی مانند جوش روی پوست به وجود می‌آید که می‌توان با روش‌های ساده به راحتی از بروز آن‌ها جلوگیری کرد. برخی از افراد به دلیل داشتن موهای فر یا پوست حساس بیشتر دچار این نوع جوش‌ها می‌شوند. برجستگی‌های تیغی اغلب بدون درمان از بین می‌روند، اما روش‌هایی برای درمان جوش صورت بعد از اصلاح و جلوگیری از رشد موهای زیر آن وجود دارد.
۱- استفاده از مرطوب کننده
برای درمان جوش صورت بعد از اصلاح پوست خود را خشک کرده و از مرطوب‌کننده‌های آبرسان بدون الکل استفاده کنید تا علاوه بر لطافت پوست از آن محافظت کند. این نوع آبرسانی می‌تواند سوزش و یا خارش بعد از اصلاح را نیز از بین ببرد.
۲- کمپرس سرد
پس از اصلاح، پارچه‌ای تمیز را با آب خنک مرطوب کرده و چند دقیقه روی پوست خود قرار دهید.
۳- درمان‌های خانگی
با یک درمان خانگی ساده می‌توانید به درمان جوش صورت بعد از اصلاح کمک کنید. کافی است دو عدد قرص آسپرین را با یک قاشق چایخوری آب ترکیب کرده و خمیر حاصل از آن را یه مدت پانزده دقیقه روی جوش‌های ملتهب قرار دهید. استفاده از ژل آلوئه‌ورا و محصولات آن نیز به التهابات پوست بعد از اصلاح کمک می‌کند.
درمان جوش صورت چرب
از آنجا که پوست‌های چرب بیشتر مستعد آکنه و جوش هستند، باید روال مراقبتی ویژه‌ای را برای آن‌ها پیش گرفت. پوست چرب معمولا به طیف وسیعی از محصولات خاص نیاز دارد تا بتوان چربی آن را تنظیم و از بروز آکنه جلوگیری کرد.
۱- روزی ۲ بار از پاک‌کننده، تونر و مرطوب کننده استفاده کنید
به دنبال پاک‌کننده‌هایی باشید که حاوی اسید سالیسیلیک یا روغن درخت چای باشند تا سبوم و چربی اضافی را حل کنند. گلیکولیک اسید نیز یک ماده فعال خوب است، زیرا باعث بهبود رنگ و بافت پوست میشود. پس از تمیز کردن، از یک تونر ملایم و فاقد الکل برای پاک کردن آلودگی‌هایی که پاک‌کننده قادر به از بین بردن آن‌ها نیست، استفاده کنید. کار خود را با استفاده از یک مرطوب‌کننده‌ی سبک و بدون روغن به پایان برسانید.
۲- روزانه از سفت‌کننده‌ی منافذ پوست استفاده کنید
اگر پوست شما بیش از حد چرب است، می‌توانید از یک ماده‌ی قابض برای سفت کردن منافذ پوست، از بین بردن بیشتر چربی و درمان جوش صورت استفاده کنید، اما از آنجا که مواد قابض حاوی مقادیر زیادی الکل هستند، برای پوست، خشک و خشن در نظر گرفته می‌شوند. لذا حداکثر باید یک روز در میان از آن‌ها استفاده کرد.
۳- هفته‌ای یکبار لایه‌برداری کنید و ماسک بزنید
لایه‌برداری برای جلوگیری از گرفتگی منافذ پوست مفید است، اتفاقی که غالبا با انواع پوست‌های چرب اتفاق می‌افتد. ماسک صورت می‌تواند روغن اضافی را خیس کرده و درخشش پوست را برای چند روز کاهش دهد. به دنبال ماسک‌هایی باشید که حاوی موادی مانند عسل یا کره درخت شی نیز باشند که پوست را تسکین داده و از خشک شدن آن جلوگیری کنند.
جلوگیری از جوش صورت
همان‌طور که پیش‌تر نیز ذکر شد، جوش‌هایی که به آن‌ها آکنه نیز گفته میشود، در صورت فعالیت بیش از حد غدد چربی پوست و التهاب منافذ رخ می‌دهند. برخی از انواع باکتری‌های پوستی ممکن است جوش ها را بدتر کنند. جوش‌ها می‌توانند در هر جایی از پوست به وجود آیند، اما بیشتر در صورت ظاهر می‌شوند. هیچ روش مطمئنی برای جلوگیری از جوش‌هایی که معمولا توسط هورمون‌های آندروژن و در بعضی موارد ژنتیک ایجاد می‌شوند، وجود ندارد. اما با چند روش ساده می‌توان به کاهش شدت، کنترل و جلوگیری از بروز آن‌ها کمک کرد.
۱- صورت خود را بشویید
شست‌و‌شوی صورت برای کمک به جلوگیری از جوش‌ها، حذف چربی اضافی، آلودگی و تعریق روزانه ضروری است، اگرچه شستن صورت بیش از دو بار در روز ممکن است آکنه را بدتر کند. صورت خود را با پاک کننده‌های خشن که باعث خشکی پوست می‌شوند نشویید. به جای آن‌ها از پاک‌کننده‌های طبیعی و بدون الکل استفاده کنید تا به جلوگیری و درمان جوش صورت کمک کنند.
برای شستن صورت با شویندهی مخصوص پوست خود، ابتدا صورت را با آب ولرم و نه داغ مرطوب کنید. با استفاده از انگشتان دست، با حرکات ملایم و دورانی شویندهی ملایم را روی پوست خود بمالید. سپس آن را کامل شست‌وشو دهید و خشک کنید.
۲- نوع پوست خود را بشناسید
هر نوع پوست صورت می‌تواند مستعد جوش باشد، اما امکان به وجود آمدن جوش و آکنه روی پوست‌های چرب بیشتر است. این امر به دلیل تولید بیش از حد سبوم چربی توسط غدد چربی پوست ایجاد میشود. نوع دیگری از پوست که ممکن است باعث جوش شود، پوست ترکیبی است. برخی از قسمت‌های پوست ترکیبی چرب (پیشانی، بینی و چانه) و برخی قسمت‌های آن خشک است. دانستن نوع پوست به شما کمک می‌کند مناسب‌ترین محصولات مراقبت از پوست را انتخاب کرده و به جلوگیری و درمان جوش صورت کمک کنید.
۳- پوست را مرطوب کنید
مرطوب‌کننده‌ها به مرطوب ماندن پوست و آبرسانی آن کمک می‌کنند. اگرچه برخی از مرطوب‌کننده‌ها حاوی روغن، رایحهی مصنوعی یا مواد دیگری هستند که ممکن است باعث تحریک پوست و ایجاد جوش شوند. برای جلوگیری و درمان جوش صورت، پس از شستن صورت یا احساس خشکی پوست، از مرطوب کننده‌های بدون عطر و بدون کرم استفاده کنید.
۴- هیدراته بمانید
کمبود آب بدن باعث میشود تا غدد چربی پوست چربی بیشتری تولید کنند. این مشکل، باعث پژمردگی پوست شما التهاب و قرمزی آن میشود. برای آبرسانی بدن خود، هر روز حداقل هشت لیوان آب بنوشید.
۵- استفاده از لوازم آرایش را محدود کنید
برخی از افراد از لوازم آرایش برای پوشاندن جوش استفاده می‌کنند. این کار ممکن است منافذ پوستی را مسدود کرده و باعث شیوع جوش و آکنه شود. برای جلوگیری و درمان جوش صورت، از زیرسازی چرب و سنگین با لوازم آرایش خودداری کرده و از محصولاتی طبیعی بدون چربی استفاده کنید.
۶- روغن درخت چای را امتحان کنید
روغن درخت چای یک داروی مناسب برای درمان جوش‌ها و جلوگیری از شیوع آن‌هاست. برای استفاده از روغن درخت چای برای جوش‌ها، چند قطره از آن را روی محل ملتهب بریزید. همچنین می‌توانید چند قطره از آن را به پاک‌کننده یا مرطوب‌کننده‌ی روزانه‌ی خود اضافه کنید.
۷- پاکسازی کبد و پرهیز های غذایی
پاکسازی کبد و برطرف کردن مشکلات گوارشی نیز به جلوگیری از جوش صورت کمک می‌کنند. پرهیزهای غذایی ماننند نخوردن فلفل، فست‌فودها، سس‌ها و چربی‌ها از جمله مهمترین اقدامات برای پاکسازی کبد هستند.
